1. PROGRAM
Programın Amacı
LabKar Programının amacı yasa koyucunun belirlediği analizlerin çevrimlere katılan laboratuvarlar tarafından standarda uygun olarak yapılmasını sağlamaktır. Bu programın amacı ise transformatör yalıtım yağları numunelerinde analiz yapan laboratuvarlara transformatör yalıtım yağları karşılaştırma programı sağlamaktır. Bu program kapsamında katılımcı laboratuvarlara yılda bir defa transformatör yalıtım yağları numunesi gönderilir ve analiz sonuçlarına göre laboratuvarların performansları değerlendirilir.
Programa Katılım
Programa katılım için katılımcı laboratuvarın program için belirlenen analizlerden en az bir tanesini yapabiliyor olması, LabKar Programı katılım ücretini ödemesi ve LabKar Program Sözleşmesi'ni kabul etmesi gereklidir.
Program Organizasyonu
Program tek çevrimden oluşur ve web sayfasında duyurulan tarihlerde düzenlenir.
Zaman Çizelgesi
Numuneler web sayfasındabelirtilen tarihlerde katılımcı laboratuvarlara ulaştırılmak üzere kargoya verilir. Numunelerin gönderildiği tarih, veri sistemine analiz sonuçlarının son giriş tarihi ve çevrim sonuç raporunun yayınlandığı tarih katılımcılara e-posta aracılığı ile bildirilir.
İnternet sayfasında çevrimlerle ilgili yayınlanan planlanan tarihlerden 5 iş günü sapma olması durumunda katılımcılara e-posta ile bilgilendirme yapılır ve bilgilendirme metni sayfadaki “Duyurular” kısmında da yayınlanır.
Homojenite ve Stabilite Analizleri
Transformatör yalıtım yağları numunelerinde homojenite ve stabilite değerlendirmesi, ODTÜ Petrol Araştırma Merkezi Laboratuvarlarında yapılan Yoğunluk analizleri ile ISO 13528 standardına göre yapılmaktadır.
Kalite Kontrol Numune
Programlara başvuru esnasında kalite kontrol numune talepleri de alınmaktadır. Kalite kontrol numuneleri rapor yayınlandıktan sonra 1 hafta ya da 10 gün içerisinde katılımcılara gönderilmektedir. Çevrim raporunda verilen tanımlanmış değer ve program standard sapması bilgilerinin yer aldığı Kalite Kontrol Numune Bilgileri Tablosu’da numunelerle birlikte katılımcılara gönderilmektedir. Kalite Kontrol Numune Bilgileri Tablosu’na, www.labkar.org.tr sayfasına kullanıcı adı ve şifreleriyle giriş yapıldıktan sonra Siparişler-Kalite Kontrol Numunesi sekmesinden de erişim sağlanabilmektedir. Katılımcılar kalite kontrol numunelerini kalite kontrol, doğrulama ve geçerli kılma vb çalışmalarda kullanabilmektedir. Talep edilmesi durumunda ilgili çevrime katılım sağlamayan katılımcılara da kalite kontrol numunesi gönderilmektedir.
2. GİZLİLİK
Programa katılan her laboratuvara bir laboratuvar kodu verilir. Bu kodlar her yıl ve aynı yıl içerisinde de katılım sağlanan ürün bazındaki çevrimlere gore değişmektedir. Laboratuvarlar ilgili çevrimle ilgili koduna www.labkar.org.tr sayfasına kullanıcı adı ve şifreleriyle giriş yaptıktan sonra Çevrimler sekmesinden ulaşabilirler. Bu laboratuvar kodları ile katılımcılar kendilerine ait sonuçların değerlendirmesini yapabilirler. Laboratuvar kodlarının kime ait olduğu programın yürütücüsü olan Petrol Araştırma Merkezi dışında hiçbir kurum tarafından bilinmez. Bu kodların Petrol Araştırma Merkezi içerisinde de yetkili olmayan personel tarafından bilinmesine engel olacak güvenlik tedbirleri alınmıştır.
Talep edildiği takdirde ancak katılımcıların onayı alınarak ve bu konuda önceden bilgilendirme yapılarak sonuç raporları 3. kişilere verilebilir.
Katılımcı sonuçlarının doğrudan düzenleyici bir otoriteye iletilmesi gerektiğinde, bu durumda ilgili katılımcılar konu hakkında yazılı olarak bilgilendirilir.
3. NUMUNELER
Analiz Numuneleri
Katılımcılara gönderilen analiz numunelerinin genel karakteristiğinin ürün ana standardlarında verilen özellikler aralığında olması beklenmektedir. Numunelerin rutinde olduğu gibi analiz edilmesi gerekmektedir. Çözünmüş gaz analizi için kullanılacak numune sızdırmaz özellikteki özel şırıngasında, diğer analizler için kullanılacak numuneler birer litrelik 2 adet cam şişe içinde katılımcılara ulaştırılır. Şırınga ve cam şişeler kargoda nakliye esnasında zarar görmemesi için özel kutular içine konur. Taşıma sırasında numunenin hasar görmesi durumunda katılımcılara yedek numune gönderilir. Gerekli olan güvenlik önlemleri ürün ile birlikte gönderilen Ürün Bilgi Formu dokümanlarında belirtilmektedir.
Numunelerin katılımcılara ulaştırılmasında Yurt İçi Kargo Firması’ndan hizmet alınmaktadır.
ODTÜ Petrol Araştırma Merkezi, taşerondan aldığı hizmetlerden LabKar katılımcılarına karşı sorumludur.
Kalite Kontrol
Katılımcılara gönderilmeden önce numunelere homojenlik testleri uygulanır. Böylece her katılımcının eşdeğer numune alması sağlanır.
Analitler
Transformatör Yalıtım Yağları çevrimi kapsamında yer alan ve aşağıda belirtilen analizlerin tamamı akreditasyon kapsamında olmayabilir. Akreditasyon kapsamımızda yer alan analizler bilgisine labkar.org.tr sayfasındaki Akreditasyon sekmesi altından ya da TÜRKAK-Akredite Kuruluş Arama başlığı altından erişim sağlayabilirsiniz.Transformatör yalıtım yağları karşılaştırma programında dağıtılan numunelere aşağıdaki analizler uygulanır:
- Akma Noktası
- Anilin Noktası
- Asitlik Tayini
- ASTM Renk Tayini
- Çözünmüş Gaz Analizleri Tayini (ÇGA) (H2, CH4, CO, CO2, C2H4, C2H6, C3H8, C3H6, C2H2) ve Serbest Gaz Analizi (N2, O2)
- Delinme Gerilimi Tayini
- Dielektrik Azalma Faktörü (tan δ) Tayini
- Dinamik Viskozite
- DBPC Katkı Maddesi İçeriği Tayini
- Görünüş
- Güç Faktörü Tayini
- İç Yüzey Gerilimi Tayini
- Kinematik Viskozite, 40ºC ve 100 ºC
- Korozif Kükürt Tayini
- Özdirenç Tayini
- Parlama Noktası (Cleveland Açık Kap)
- Su Tayini
- Yoğunluk Tayini
Standart Metotlar
Analizlerde ISO, EN, ASTM ve TSE gibi standart metotlar kullanılır. Katılımcı laboratuvar, belirtmek şartıyla bunların dışında da bir standart metot kullanabilir.
Transformatör yalıtım yağları programında kullanılabilecek standart metotlar şu şekildedir.
Akma Noktası Tayini | TS EN ISO 3016 / ASTM D97 / ASTM D5950 |
Anilin Noktası Tayini | ASTM D611 / TS 1655 ISO 2977 |
Asitlik Tayini |
TS EN 62021-1 / ASTM D664 |
Çözünmüş Gaz Analizleri Tayini (ÇGA) (H2, CH4, CO, CO2, C2H4, C2H6, C3H8, C3H6, C2H2) ve Serbest Gaz Analizi (N2, O2) |
TS EN IEC 60567 / ASTM D3612 |
Delinme Gerilimi Tayini |
TS 3989 EN 60156 /ASTM D1816 |
Dielektrik Azalma Faktörü (tan δ) Tayini |
TS EN 60247 / ASTM D924 |
Dinamik Viskozite | TS EN ISO 3104 / ASTM D445 |
DBPC Katkı Maddesi İçeriği Tayini | ASTM D2668 / TS EN 60666 / IEC 60666 |
Görünüş | TS 1713 ISO 2049 / TS EN IEC 60296 / IEC 60296 |
Güç Faktörü Tayini |
TS EN 60247 |
İç Yüzey Gerilimi Tayini |
ASTM D971 |
Kinematik Viskozite, 40ºC ve 100 ºC |
TS EN ISO 3104 / ASTM D445 |
Korozif Kükürt Tayini | TS EN 62535 / IEC 62535 /ASTM D1275 |
Özdirenç Tayini |
TS EN 60247 |
Parlama Noktası (Cleveland Açık Kap) |
TS EN ISO 2592 7ASTM D92 |
Renk Tayini (ASTM) |
ASTM D1500 |
Su Tayini |
TS EN 60814 /ASTM D95 |
Yoğunluk Tayini |
TS EN ISO 12185 / ASTM D4052 |
4. SONUÇLARIN GİRİLMESİ, RAPORLAMA VE İTİRAZ
Analiz Sonuçlarının Girilmesi
Katılımcı laboratuvarların analiz sonuçlarını girebilmeleri amacıyla LabKar web sitesinde veri giriş sayfası oluşturulmuştur. Katılımcıların belirlenen tarihler içinde sonuçlarını girmeleri gerekmektedir.
Veri giriş sayfası kullanıcı hatasını en aza indirgemek üzere tasarlanmıştır. Sonuç giriş ekranında raporlama hanesi hesaplama yoluyla bulunan analitler dışındakiler için serbest bırakılmış olup, katılımcıların sonuçlarını kullanmış oldukları standard metoda uygun olarak girmeleri beklenmektedir. Hesaplama yoluyla bulunan analitler için sonuç giriş ekranında hane sayısında kısıtlama yapılmıştır ve kısıtlama yapılan bu analitlerde katılımcıların raporlama yapmaları istenen hane sayısı hakkında Katılımcı Bilgilendirme Talimatı’nda bilgi verilmektedir. LabKar sistemine girilmiş ancak onaylanmamış sonuclar veri girisi icin verilen son tarihten sonra sistem tarafından otomatik olarak onaylanacaktır. Veri girişi tamamlandıktan sonra LabKar Çevrim Sorumlusu tarafından sonuçların gözle yapılan kontrolü sonrasında hatalı olduğu belirlenen sonuçlar (işaret hatası, birim hatası vb) için katılımcıya geri dönüş yapılır ve yeniden analiz yapmadan sonuçlarını gözden geçirmeleri istenir. Geri dönen katılımcıların sonuçları Program Sorumlusu tarafından sisteme girilir. Bu sonuçlar raporda “D/İlk Sonuç” olarak belirtilir.
İstatistiksel Değerlendirme ve Raporlama hakkında bilgi, www.labkar.org.tr adresinde yer almaktadır.
Katılımcılar, rapor yayınlandıktan sonra 15 gün içerisinde rapor indirme bağlantısının bulunduğu yerdeki “İtiraz Bildir” sekmesini kullanarak değerlendirme sonuçlarına itiraz edebilirler. Bunun dışındaki itiraz, öneri vb konular için labkar@metu.edu.tr adresi ile iletişime geçebilirler.
İstatistiksel Değerlendirme ve Raporlama hakkında bilgi almak için tıklayınız.