Anasayfa

Atık Su

1. PROGRAM

Programın Amacı

LabKar Programının amacı yasa koyucunun belirlediği analizlerin çevrimlere katılan laboratuvarlar tarafından standardlara uygun olarak yapılmasını sağlamaktır. Atık su programının amacı ise atık su numunelerinde analiz yapan laboratuvarlara karşılaştırma programı sağlamaktır.

Programa Katılım

Programa katılım için katılımcı laboratuvarın program için belirlenen analizlerden en az bir tanesini yapabiliyor olması, LabKar Programı katılım ücretini ödemesi ve LabKar Program Sözleşmesi'ni kabul etmesi gereklidir.

Program Organizasyonu

Program kapsamında düzenlenmesi planlanan çevrimler için http://www.labkar.org.tr adresinde katılımcılara bilgi verilir.

Zaman Çizelgesi

Numuneler web sayfasında belirtilen tarihlerde katılımcı laboratuvarlara ulaştırılmak üzere kargoya verilir. Numunelerin gönderildiği tarih, veri sistemine analiz sonuçlarının son giriş tarihi ve çevrim sonuç raporunun yayınlandığı tarih katılımcılara e-posta aracılığı ile bildirilir.

İnternet sayfasında çevrimlerle ilgili yayınlanan planlanan tarihlerden 5 iş günü sapma olması durumunda katılımcılara e-posta ile bilgilendirme yapılır ve bilgilendirme metni sayfadaki “Duyurular” kısmında da yayınlanır.

Homojenite ve Stabilite Analizleri

Atık su numunelerinde homojenite ve stabilite değerlendirmesi, ISO 13528 standardına göre yapılmaktadır. Homojenite ve stabilite analizleri ODTÜ Petrol Araştırma Merkezi Laboratuvarlarında veya akreditasyonu bulunan bir başka laboratuvardan taşeron hizmet alınarak yapılmaktadır. Stabilite analizleri için koruma işlemi maksimum süresi çevrim bitiş süresinden az ise çevrim bitiş süresi beklenmez ve stabilite analizleri gerçekleştirilir.

2. GİZLİLİK

Programa katılan her laboratuvara bir laboratuvar kodu verilir. Bu kodlar her yıl ve aynı yıl içerisinde de katılım sağlanan ürün bazındaki çevrimlere göre değişmektedir. Laboratuvarlar ilgili çevrimle ilgili koduna www.labkar.org.tr sayfasına kullanıcı adı ve şifreleriyle giriş yaptıktan sonra Çevrimler sekmesinden ulaşabilirler. Bu laboratuvar kodları ile katılımcılar kendilerine ait sonuçların değerlendirmesini yapabilirler. Laboratuvar kodlarının kime ait olduğu programın yürütücüsü olan Petrol Araştırma Merkezi dışında hiçbir kurum tarafından bilinmez. Bu kodların Petrol Araştırma Merkezi içerisinde de yetkili olmayan personel tarafından bilinmesine engel olacak güvenlik tedbirleri alınmıştır.

3. NUMUNELER

Analiz Numuneleri

Katılımcılara gönderilen analiz numunelerinin genel karakteristiğinin rutinde çalışılan numunelere ait özellikler aralığında olması beklenmektedir. Numunelerin rutinde olduğu gibi analiz edilmesi gerekmektedir. Gerekli olan güvenlik önlemleri ürün ile birlikte gönderilen Ürün Bilgi Formu dokümanlarında belirtilmektedir.

Atık Su numuneleri her bir parametre kapsamında standartlarda belirtilen koruma işlemleri uygulanarak uygun ambalajlarda katılımcılara ulaştırılır. Numuneler nakliye esnasında zarar görmemesi için özel kutular içine konur.

Numunelerin katılımcılara ulaştırılmasında kargo firmasından hizmet alınmaktadır.

ODTÜ Petrol Araştırma Merkezi, taşerondan aldığı hizmetlerden LabKar katılımcılarına karşı sorumludur.

Kalite Kontrol

Katılımcılara gönderilmeden önce numunelere homojenlik testleri uygulanır. Böylece her katılımcının eşdeğer numune alması sağlanır.

Analitler

Atık Su karşılaştırma programında dağıtılan atık su numunelerine aşağıdaki analizler uygulanır:

  1. Kimyasal Oksijen İhtiyacı (KOİ) Tayini
  2. Askıda Katı Madde (AKM) Tayini
  3. Elementler (Hg, Cd, Pb, As, Cu, Cr, Co, Ni, Zn, Mn, B, Se, Ba, Al, Ag, Sn, Fe)
  4. Krom (VI) Tayini

Standart Metotlar
Analizlerde ISO, EN, ASTM ve TSE gibi standart metotlar kullanılır. Katılımcı laboratuvar, belirtmek şartıyla bunların dışında da bir standart metot kullanabilir.  Atık su programında kullanılabilecek standart metotlar şu şekildedir.

Kimyasal Oksijen İhtiyacı (KOİ) Tayini

EPA 410.1- EPA 410.2 / ASTM D1252-A/ TS 2789/ SM 5220 B/ DIN 38409-44/ ASTM D1252-B/ SM 5220 D/ SM 5220 C

Askıda Katı Madde (AKM) Tayini

TS EN 872/ ASTM D5907/ SM 2540 D

Elementler (Hg, Cd, Pb, As, Cu, Cr, Co, Ni, Zn, Mn, B, Se, Ba, Al, Ag, Sn, Fe)

TS EN ISO 11885 / EPA 200.7/ EPA 6010C / SM 3120 B / TS EN ISO 17294 1-2 / EPA 200.8 / EPA 6020 A/ SM 3125 B / EPA 200.9/ TS EN ISO 15586 / TS 6290 / ISO 8288 / ASTM D5673/ SM 3111 B / SM 3111 C / SM 3111 D / SM 3113 B

Krom (VI) Tayini

ASTM D1687-A / TS EN ISO 18412 / SM 3500-Cr B / SM 3500-Cr C / ASTM D5257 / TS ISO 11083

 

4. SONUÇLARIN GİRİLMESİ, RAPORLAMA VE İTİRAZ

Analiz Sonuçlarının Girilmesi

Katılımcı laboratuvarların analiz sonuçlarını girebilmeleri amacıyla LabKar web sitesinde veri giriş sayfası oluşturulmuştur. Katılımcıların belirlenen tarihler içinde sonuçlarını girmeleri gerekmektedir.

Veri giriş sayfası kullanıcı hatasını en aza indirgemek üzere tasarlanmıştır. Sonuç giriş ekranında hesaplama yapılan analitler ile deneyi yapılan bazı analitler dışındakiler için raporlama hanesi serbest bırakılmış olup, katılımcıların sonuçlarını kullanmış oldukları standard metoda uygun olarak girmeleri beklenmektedir. Hane sayısında kısıtlama yapılmış olan analizler için sonuç giriş ekranında düzenleme yapılmış olup katılımcıların raporlama yapmaları istenen hane sayısı hakkında Katılımcı Bilgilendirme Talimatı’nda bilgi verilmektedir. Katılımcıların sonuçlarını onaylandıktan sonra kaydet işlemini yapması gerekmektedir. Son veri giriş tarihi için verilen süre bitimine kadar onaylanmamış sonuçlar sistem tarafından otomatik olarak onaylanacaktır. Veri girişi tamamlandıktan sonra LabKar Çevrim Sorumlusu tarafından sonuçların gözle yapılan kontrolü sonrasında hatalı olduğu belirlenen sonuçlar için katılımcıya geri dönüş yapılır ve yeniden analiz yapmadan sonuçlarını gözden geçirmeleri istenir. Geri dönen katılımcıların sonuçları Program Sorumlusu tarafından sisteme girilir. Bu sonuçlar raporda “D/İlk Sonuç” olarak belirtilir.

Katılımcılar, rapor yayınlandıktan sonra 15 gün içerisinde rapor indirme bağlantısının bulunduğu yerdeki “İtiraz Bildir” sekmesini kullanarak değerlendirme sonuçlarına itiraz edebilirler. Bunun dışındaki itiraz, öneri vb konular için labkar@metu.edu.tr adresi ile iletişime geçebilirler.

İstatistiksel Değerlendirme ve Raporlama hakkında bilgi almak için tıklayınız.