Anasayfa

Madeni Yağ

konteyner5.jpg

 

1. PROGRAM

Programın Amacı

LabKar Programı’nın amacı yasa koyucunun belirlediği analizlerin çevrimlere katılan laboratuvarlar tarafından standarda uygun olarak yapılmasını sağlamaktır. Madeni Yağ Programı’nın amacı ise madeni yağ numunelerinde analiz yapan akaryakıt laboratuvarlarına madeni yağ karşılaştırma programı sağlamaktır. 

Programa Katılım

Programa katılım için katılımcı laboratuvarın program için belirlenen analizlerden en az bir tanesini yapabiliyor olması, LabKar Programı katılım ücretini ödemesi ve LabKar Program Sözleşmesi'ni kabul etmesi gereklidir.

Program Organizasyonu

     Program kapsamında düzenlenmesi planlanan çevrimler için  http://www.labkar.org.tr adresinde katılımcılara bilgi verilir.

Zaman Çizelgesi

Numuneler web sayfasında duyurulan tarihlerde katılımcı laboratuvarlara ulaştırılmak üzere kargoya verilir. Numunelerin gönderildiği tarih, veri sistemine analiz sonuçlarının son giriş tarihi ve çevrim sonuç raporunun yayınlandığı tarih katılımcılara e-posta aracılığı ile bildirilir.

İnternet sayfasında çevrimlerle ilgili yayınlanan planlanan tarihlerden 5 iş günü sapma olması durumunda katılımcılara e-posta ile bilgilendirme yapılır ve bilgilendirme metni sayfadaki “Duyurular” kısmında da yayınlanır.

Homojenite ve Stabilite Analizleri

Madeni Yağ numunelerinde homojenite ve stabilite değerlendirmesi, ODTÜ Petrol Araştırma Merkezi Laboratuvarlarında yapılan Yoğunluk  analizleri ile ISO 13528 standardına göre yapılmaktadır.

Kalite Kontrol Numune

Programlara başvuru esnasında kalite kontrol numune talepleri de alınmaktadır. Kalite kontrol numuneleri rapor yayınlandıktan sonra 1 hafta ya da 10 gün içerisinde katılımcılara gönderilmektedir. Çevrim raporunda verilen tanımlanmış değer ve program standard sapması bilgilerinin yer aldığı Kalite Kontrol Numune Bilgileri Tablosu’da numunelerle birlikte katılımcılara gönderilmektedir. Kalite Kontrol Numune Bilgileri Tablosu’na, www.labkar.org.tr sayfasına kullanıcı adı ve şifreleriyle giriş yapıldıktan sonra Siparişler-Kalite Kontrol Numunesi sekmesinden de erişim sağlanabilmektedir. Katılımcılar kalite kontrol numunelerini kalite kontrol, doğrulama ve geçerli kılma vb çalışmalarda kullanabilmektedir. Talep edilmesi durumunda ilgili çevrime katılım sağlamayan katılımcılara da kalite kontrol numunesi gönderilmektedir.

2. GİZLİLİK

Programa katılan her laboratuvara bir laboratuvar kodu verilir. Bu kodlar her yıl ve aynı yıl içerisinde de katılım sağlanan ürün bazındaki çevrimlere gore değişmektedir. Laboratuvarlar ilgili çevrimle ilgili koduna www.labkar.org.tr sayfasına kullanıcı adı ve şifreleriyle giriş yaptıktan sonra Çevrimler sekmesinden ulaşabilirler. Bu laboratuvar kodları ile katılımcılar kendilerine ait sonuçların değerlendirmesini yapabilirler. Laboratuvar kodlarının kime ait olduğu programın yürütücüsü olan Petrol Araştırma Merkezi dışında hiçbir kurum tarafından bilinmez. Bu kodların Petrol Araştırma Merkezi içerisinde de yetkili olmayan personel tarafından bilinmesine engel olacak güvenlik tedbirleri alınmıştır.

Talep edildiği takdirde ancak katılımcıların onayı alınarak ve bu konuda önceden bilgilendirme yapılarak sonuç raporları 3. kişilere verilebilir.

Katılımcı sonuçlarının doğrudan düzenleyici bir otoriteye iletilmesi gerektiğinde, bu durumda ilgili katılımcılar konu hakkında yazılı olarak bilgilendirilir.

3. NUMUNELER

Analiz Numuneleri

Katılımcılara gönderilen analiz numunelerinin genel karakteristiğinin ürün ana standardlarında verilen özellikler aralığında olması beklenmektedir. Numunelerin rutinde olduğu gibi analiz edilmesi gerekmektedir. Gerekli olan güvenlik önlemleri ürün ile birlikte gönderilen Ürün Bilgi Formu dokümanlarında belirtilmektedir.

Madeni Yağ numuneleri birer litrelik 2 adet cam şişe içinde katılımcılara ulaştırılır. Cam şişeler kargoda nakliye esnasında zarar görmemesi için özel kutular içine konur. Taşıma sırasında numunenin hasar görmesi durumunda katılımcılara yedek numune gönderilir.

Numunelerin katılımcılara ulaştırılmasında Kargo Firması’ndan hizmet alınmaktadır.

ODTÜ Petrol Araştırma Merkezi, taşerondan aldığı hizmetlerden LabKar katılımcılarına karşı sorumludur.

Kalite Kontrol

Katılımcılara gönderilmeden önce numunelere homojenlik testleri uygulanır. Böylece her katılımcının eşdeğer numune alması sağlanır.

     Analitler

Madeni Yağ karşılaştırma programında hidrolik yağ ve motor yağı dönüşümlü olarak gönderilmektedir. Aşağıda yer alan analizlerden NOACK Uçuculuk motor yağının gönderildiği, Partikül Sayımı Deneyi-Partikül Kirlenmesinin Sınıflandırılması ve Yağların Sudan Ayrılama Özelliği hidrolik yağın gönderildiği çevrimde yer alacaktır.  Hidrolik yağın gönderildiği çevrimlerde Toplam Baz Sayısı Analizi yer almayacaktır. Numune türüne göre yukarıda belirtilen özel durumlar dışında çevrimlerde dağıtılan numunelere aşağıda belirtilen analizler uygulanacaktır:

  1. Akma Noktası
  2. Bakır Şerit Korozyonu
  3. Başlangıç pH Tayini
  4. Kalsiyum, Magnezyum, Baryum, Çinko, Fosfor
  5. Karbon Dağılımı ve Yapısal Grup Dağılımı Hesaplaması
  6. Kırma İndisi
  7. Kinematik Viskozite ((-20ºC), 40ºC ve 100ºC)
  8. Köpüklenme Tayini
  9. Kükürt Tayini
  10. NOACK Uçuculuk
  11. Parlama Noktası
  12. Parlama Noktası Tayini (Sürekli Kapalı Kap Yöntemi)
  13. Parlama Noktası Tayini (Kapalı Kap Yöntemi)
  14. Partikül Sayımı Deneyi ve Partikül Kirlenmesinin Sınıflandırılması
  15. Renk Tayini
  16. Su Miktarı
  17. Sudan Ayrışma
  18. Su Varlığında Pas Önleme Özelliği Testi
  19. Sülfatlı Kül
  20. Toplam Asit Sayısı
  21. Toplam Baz Sayısı
  22. Viskozite İndeksi
  23. Viskozite Yoğunluk Sabiti Hesaplanması
  24. Yağların Molekül Ağırlığı Tayini
  25. Yağların Sudan Ayrılma Özelliği Tayini
  26. Yanma Noktası
  27. Yoğunluk
  28. Yüksek Sıcaklık Ve Yüksek Kayma Kuvvetinde Viskozite

Standart Metotlar
Analizlerde ISO, EN, ASTM ve TSE gibi standart metotlar kullanılır. Katılımcı laboratuvar, belirtmek şartıyla bunların dışında da bir standart metot kullanabilir. Madeni yağ programında kullanılabilecek standart metotlar şu şekildedir.

Analit

Metodlar

Akma Noktası

TS EN ISO 3016/ASTM D97/ ASTM D5950

Bakır Şerit Korozyonu

TS 2741 EN ISO 2160 / ISO 2160 / ASTM D130

Başlangıç pH Tayini  ASTM D7946

Kalsiyum,Magnezyum,Baryum,Çinko, Fosfor

ASTM D5185

Karbon Dağılımı ve Yapısal Grup Dağılımı Hesaplaması

ASTM D3238

Kırma İndisi

TS 4368 ISO 5661 / ASTM D1218

Kinematik Viskozite

TS EN ISO 3104/ASTM D445

Köpüklenme Tayini

TS 1834 ISO 6247 / ISO 6247 / ASTM D892

Kükürt Tayini

TS EN ISO 8754/  ASTM D4294

NOACK Uçuculuk

 TS 13489 / ASTM D5800

Parlama Noktası

TS EN ISO 2592/ASTM D92

Parlama Noktası Tayini (Sürekli Kapalı Kap Yöntemi)

 ASTM D6450
Parlama Noktası Tayini (Kapalı Kap Yöntemi)  TS EN ISO 2719 /  ASTM D93

Partikül Sayımı Deneyi ve Partikül Kirlenmesinin Sınıflandırılması

TS ISO 4406 / AS 4059

Renk Tayini

ASTM D1500

Su Miktarı

ASTM D6304

Sudan Ayrışma

ASTM D1401

 Su Varlığında Pas Önleme Özelliği Testi  TS 6830 ISO 7120 / ASTM D665

Sülfatlı Kül

TS 1985 / ISO 3987 / ASTM D874

Toplam Asit Sayısı

ASTM D 664/TS 9178 ISO 6618

Toplam Baz Sayısı

TS 5655 ISO 3771/ASTM D2896

Viskozite İndeksi

TS 3096 ISO 2909/ASTM D2270

Viskozite Yoğunluk Sabiti Hesaplanması

ASTM D2501

Yağların Molekül Ağırlığı Tayini

ASTM D2502

Yağların Sudan Ayrılma Özelliği Tayini

ASTM D 1401/TS 6122 ISO 6614

 Yanma Noktası  TS EN ISO 2592 / ASTM D92

Yoğunluk

TS EN ISO 12185 / ASTM D4052/ TS 1013 EN ISO 3675

 Yüksek Sıcaklık Ve Yüksek Kayma Kuvvetinde   Viskozite

 ASTM D5481

 

4. SONUÇLARIN GİRİLMESİ, RAPORLAMA VE İTİRAZ

Analiz Sonuçlarının Girilmesi

Katılımcı laboratuvarların analiz sonuçlarını girebilmeleri amacıyla LabKar web sitesinde veri giriş sayfası oluşturulmuştur. Katılımcıların belirlenen tarihler içinde sonuçlarını girmeleri gerekmektedir.

Veri giriş sayfası kullanıcı hatasını en aza indirgemek üzere tasarlanmıştır. Sonuç giriş ekranında raporlama hanesi hesaplama yoluyla bulunan analitler dışındakiler için serbest bırakılmış olup, katılımcıların sonuçlarını kullanmış oldukları standard metoda uygun olarak girmeleri beklenmektedir. Hesaplama yoluyla bulunan analitler için sonuç giriş ekranında hane sayısında kısıtlama yapılmıştır ve kısıtlama yapılan bu analitlerde katılımcıların raporlama yapmaları istenen hane sayısı hakkında Katılımcı Bilgilendirme Talimatı’nda bilgi verilmektedir. LabKar sistemine girilmiş ancak onaylanmamış sonuclar veri girisi icin verilen son tarihten sonra sistem tarafından otomatik olarak onaylanacaktır. Veri girişi tamamlandıktan sonra LabKar Çevrim Sorumlusu tarafından sonuçların gözle yapılan kontrolü sonrasında hatalı olduğu belirlenen sonuçlar (işaret hatası, birim hatası vb) için katılımcıya geri dönüş yapılır ve yeniden analiz yapmadan sonuçlarını gözden geçirmeleri istenir. Geri dönen katılımcıların sonuçları Program Sorumlusu tarafından sisteme girilir. Bu sonuçlar raporda “D/İlk Sonuç” olarak belirtilir.  

İstatistiksel Değerlendirme ve Raporlama hakkında bilgi, www.labkar.org.tr adresinde yer almaktadır.

Katılımcılar, rapor yayınlandıktan sonra 15 gün içerisinde rapor indirme bağlantısının bulunduğu yerdeki “İtiraz Bildir” sekmesini kullanarak değerlendirme sonuçlarına itiraz edebilirler. Bunun dışındaki itiraz, öneri vb konular için labkar@metu.edu.tr adresi ile iletişime geçebilirler.

İstatistiksel Değerlendirme ve Raporlama hakkında bilgi almak için tıklayınız.