Anasayfa

Benzin

1. PROGRAM

Programın Amacı

LabKar Programının amacı yasa koyucunun belirlediği analizlerin çevrimlere katılan laboratuvarlar tarafından standarda uygun olarak yapılmasını sağlamaktır. Benzin programının amacı ise benzin numunelerinde analiz yapan akaryakıt laboratuvarlarına benzin karşılaştırma programı sağlamaktır. 

Programa Katılım

Programa katılım için katılımcı laboratuvarın program için belirlenen analizlerden en az bir tanesini yapabiliyor olması, LabKar Programı katılım ücretini ödemesi ve LabKar Program Sözleşmesi'ni kabul etmesi gereklidir.

Program Organizasyonu

Program kapsamında düzenlenmesi planlanan çevrimler için http://www.labkar.org.tr adresinde katılımcılara bilgi verilir.

Zaman Çizelgesi

Numuneler web sayfasında belirtilen tarihlerde katılımcı laboratuvarlara ulaştırılmak üzere kargoya verilir. Numunelerin gönderildiği tarih, veri sistemine analiz sonuçlarının son giriş tarihi ve çevrim sonuç raporunun yayınlandığı tarih katılımcılara e-posta aracılığı ile bildirilir.

İnternet sayfasında çevrimlerle ilgili yayınlanan planlanan tarihlerden 5 iş günü sapma olması durumunda katılımcılara e-posta ile bilgilendirme yapılır ve bilgilendirme metni sayfadaki “Duyurular” kısmında da yayınlanır.

Homojenite ve Stabilite Analizleri

Benzin numunelerinde homojenite ve stabilite değerlendirmesi, ODTÜ Petrol Araştırma Merkezi Laboratuvarlarında yapılan Yoğunluk ve Buhar Basıncı analizleri ile ISO 13528 standardına göre yapılmaktadır.

Benzin element çevrim numunelerinde homojenite ve stabilite değerlendirmesi de aynı şekilde ölçüm yapılması istenen element (mangan ve kurşun) analiz sonuçlarının, ISO 13528 standardına göre yapılmaktadır.

Kalite Kontrol Numunesi

Programlara başvuru esnasında kalite kontrol numune talepleri de alınmaktadır. Kalite kontrol numuneleri rapor yayınlandıktan sonra 1 hafta ya da 10 gün içerisinde katılımcılara gönderilmektedir. Çevrim raporunda verilen tanımlanmış değer ve program standard sapması bilgilerinin yer aldığı Kalite Kontrol Numune Bilgileri Tablosu’da numunelerle birlikte katılımcılara gönderilmektedir. Kalite Kontrol Numune Bilgileri Tablosu’na, www.labkar.org.tr sayfasına kullanıcı adı ve şifreleriyle giriş yapıldıktan sonra Siparişler-Kalite Kontrol Numunesi sekmesinden de erişim sağlanabilmektedir. Katılımcılar kalite kontrol numunelerini kalite kontrol, doğrulama ve geçerli kılma vb çalışmalarda kullanabilmektedir. Talep edilmesi durumunda ilgili çevrime katılım sağlamayan katılımcılara da kalite kontrol numunesi gönderilmektedir.

2. GİZLİLİK

Programa katılan her laboratuvara bir laboratuvar kodu verilir. Bu kodlar her yıl ve aynı yıl içerisinde de katılım sağlanan ürün bazındaki çevrimlere gore değişmektedir. Laboratuvarlar ilgili çevrimle ilgili koduna www.labkar.org.tr sayfasına kullanıcı adı ve şifreleriyle giriş yaptıktan sonra Çevrimler sekmesinden ulaşabilirler. Bu laboratuvar kodları ile katılımcılar kendilerine ait sonuçların değerlendirmesini yapabilirler. Laboratuvar kodlarının kime ait olduğu programın yürütücüsü olan Petrol Araştırma Merkezi dışında hiçbir kurum tarafından bilinmez. Bu kodların Petrol Araştırma Merkezi içerisinde de yetkili olmayan personel tarafından bilinmesine engel olacak güvenlik tedbirleri alınmıştır.

Talep edildiği takdirde ancak katılımcıların onayı alınarak ve bu konuda önceden bilgilendirme yapılarak sonuç raporları 3. kişilere verilebilir.

Katılımcı sonuçlarının doğrudan düzenleyici bir otoriteye iletilmesi gerektiğinde, bu durumda ilgili katılımcılar konu hakkında yazılı olarak bilgilendirilir.

3. NUMUNELER

Analiz Numuneleri

Katılımcılara gönderilen analiz numunelerinin genel karakteristiğinin ürün ana standardlarında verilen özellikler aralığında olması beklenmektedir. Numunelerin rutinde olduğu gibi analiz edilmesi gerekmektedir. Gerekli olan güvenlik önlemleri ürün ile birlikte gönderilen Ürün Bilgi Formu dokümanlarında belirtilmektedir.

Benzin numuneleri birer litrelik 2 adet cam şişe içinde, benzin element numuneleri ise her element için ayrı ayrı olmak üzere 2 mL’lik 2 adet vialde katılımcılara ulaştırılır. Cam şişeler kargoda nakliye esnasında zarar görmemesi için özel kutular içine konur.

Numunelerin katılımcılara ulaştırılmasında kargo firmasından hizmet alınmaktadır.

ODTÜ Petrol Araştırma Merkezi, taşerondan aldığı hizmetlerden LabKar katılımcılarına karşı sorumludur.

Kalite Kontrol

Katılımcılara gönderilmeden önce numunelere homojenlik testleri uygulanır. Böylece her katılımcının eşdeğer numune alması sağlanır.

Analitler

benzin çevrimi kapsamında yer alan ve aşağıda belirtilen analizlerin tamamı akreditasyon kapsamında olmayabilir. Akreditasyon kapsamımızda yer alan analizler bilgisine labkar.org.tr sayfasındaki Akreditasyon sekmesi altından ya da TÜRKAK-Akredite Kuruluş Arama başlığı altından erişim sağlayabilirsiniz. Benzin karşılaştırma programında dağıtılan benzin numunelerine aşağıdaki analizler uygulanır:

  1. Araştırma Oktan Sayısı**
  2. Aromatikler
  3. Bakır Şerit Korozyonu
  4. Benzen Miktarı
  5. Buhar Basıncı
  6. Buhar Kilitleme İndisi
  7. Distilasyon
  8. Etanol
  9. Görünüş
  10. İzobütil Alkol
  11. İzopropil Alkol
  12. Kükürt Miktarı
  13. Kurşun Tayini***
  14. Mangan Tayini***
  15. Metanol
  16. Mevcut GOM Muhtevası Tayini
  17. Motor Oktan Sayısı*
  18. MTBE
  19. Oksidasyon Kararlılığı
  20. Oksijen İçeriği
  21. Olefinler
  22. Potasyum Tayini***
  23. Renk Tayini (ASTM)
  24. Renk Tayini (Saybolt)

Standart Metotlar
Analizlerde ISO, EN, ASTM ve TSE gibi standart metotlar kullanılır. Katılımcı laboratuvar, belirtmek şartıyla bunların dışında da bir standart metot kullanabilir. Benzin programında kullanılabilecek standart metotlar şu şekildedir.

Analit

Metodlar

Aromatikler

TS EN 15553/ TS EN ISO 22854/EN 15553 /EN ISO 22854

Bakır Şerit Korozyonu

TS 2741 EN ISO 2160/EN ISO 2160

Benzen Miktarı

TS EN 12177 / TS 7088 EN 238/ TS EN ISO 22854

Buhar Basıncı

TS EN 13016-1

Buhar Kilitleme İndisi

TS EN 228

Distilasyon

TS EN ISO 3405 /EN ISO 3405

Distilasyon Kalıntısı

TS EN ISO 3405/ EN ISO 3405

Görünüş

-

Kükürt Miktarı

TS EN ISO 20846 / TS EN ISO 20884/ TS EN ISO 13032

Kurşun Tayini***

TS EN 237 / EN 237

Mangan Tayini***

EN 16135/EN 16136

Mevcut GOM Muhtevası Tayini

TS EN ISO 6246/ ISO 6246

MON**

TS EN ISO 5163 / EN ISO 5163

Oksidasyon Kararlılığı

TS 2646 EN ISO 7536/ EN ISO 7536

Oksijen İçeriği

TS EN 13132 / TS EN ISO 22854/ EN ISO 22854/EN 1601/TS EN 1601

Oksijenli Bileşikler (MTBE, Etanol, İzobütil alkol, İzopropil Alkol, Metanol, Tersiyer Bütil Alkol)

TS EN 13132 / TS EN ISO 22854/ EN ISO 22854/EN 1601/TS EN 1601

Olefinler

TS EN 15553/ TS EN ISO 22854/EN 15553/ EN ISO 22854

Potasyum Tayini***

TS EN 14109 / TS 12861

Renk Tayini (ASTM)

ASTM D1500

Renk Tayini (Saybolt)

ASTM D156

RON*

TS EN ISO 5164/ EN ISO 5164

Yoğunluk

TS EN ISO 12185  / TS 1013 EN ISO 3675

*: Araştırma Oktan Sayısı 1.çevrimlerde yer alacaktır.

**:Motor Oktan Sayısı 2.çevrimlerde yer alacaktır.

***: Benzinde Potasyum. Kurşun ve Mangan Tayini için programlara başvuruda bu analizler için oluşturulan paketleri seçmiş olan katılımcılara numune gönderimi yapılacaktır. Bu analizler Benzin paketi içerisinde bulunmamaktadır. Benzin Element çevrimi yılda bir defa bahar döneminde düzenlenmektedir.

4. SONUÇLARIN GİRİLMESİ, RAPORLAMA VE İTİRAZ

Analiz Sonuçlarının Girilmesi

Katılımcı laboratuvarların analiz sonuçlarını girebilmeleri amacıyla LabKar web sitesinde veri giriş sayfası oluşturulmuştur. Katılımcıların belirlenen tarihler içinde sonuçlarını girmeleri gerekmektedir.

Veri giriş sayfası kullanıcı hatasını en aza indirgemek üzere tasarlanmıştır. Sonuç giriş ekranında raporlama hanesi hesaplama yoluyla bulunan analitler dışındakiler için serbest bırakılmış olup, katılımcıların sonuçlarını kullanmış oldukları standard metoda uygun olarak girmeleri beklenmektedir. Hesaplama yoluyla bulunan analitler için sonuç giriş ekranında hane sayısında kısıtlama yapılmıştır ve kısıtlama yapılan bu analitlerde katılımcıların raporlama yapmaları istenen hane sayısı hakkında Katılımcı Bilgilendirme Talimatı’nda bilgi verilmektedir. LabKar sistemine girilmiş ancak onaylanmamış sonuclar veri girisi icin verilen son tarihten sonra sistem tarafından otomatik olarak onaylanacaktır. Veri girişi tamamlandıktan sonra LabKar Çevrim Sorumlusu tarafından sonuçların gözle yapılan kontrolü sonrasında hatalı olduğu belirlenen sonuçlar (işaret hatası, birim hatası vb) için katılımcıya geri dönüş yapılır ve yeniden analiz yapmadan sonuçlarını gözden geçirmeleri istenir. Geri dönen katılımcıların sonuçları Program Sorumlusu tarafından sisteme girilir. Bu sonuçlar raporda “D/İlk Sonuç” olarak belirtilir.  

İstatistiksel Değerlendirme ve Raporlama hakkında bilgi, www.labkar.org.tr adresinde yer almaktadır.

Katılımcılar, rapor yayınlandıktan sonra 15 gün içerisinde rapor indirme bağlantısının bulunduğu yerdeki “İtiraz Bildir” sekmesini kullanarak değerlendirme sonuçlarına itiraz edebilirler. Bunun dışındaki itiraz, öneri vb konular için labkar@metu.edu.tr adresi ile iletişime geçebilirler.

 

İstatistiksel Değerlendirme ve Raporlama hakkında bilgi almak için tıklayınız.